Ακραίες Θαλάσσιες Στάθμες (ESLs) - Τάσεις
Εξετάστηκαν οι τάσεις των ESLs, των επιμέρους συνιστωσών τους και των κυματισμών για την περίοδο 1980-2014 (baseline) και για 9 διαφορετικές περιόδους επαναφοράς (1, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000 έτη).
Παρατηρείται ότι οι ESLs για Σαντορίνη και Κω είναι παρόμοιες και κυμαίνονται από ~0.6 (περίοδο επαναφοράς,Tr=1) έως 1.04 (Tr=1000) m ανάλογα με την περίοδο επαναφοράς.
Όσο αφορά το αντίστοιχο σημαντικό ύψος κύματος κατά τη διάρκεια θύελλας κυμαίνεται μεταξύ 1.47 – 1.78 m για τη Σαντορίνη και 1.32 – 1.86 m για την Κω, ενώ η περίοδος κύματος κυμαίνεται μεταξύ 4.89 – 5.64 sec για τη Σαντορίνη και μεταξύ 4.55 – 5.64 sec για την Κω, ανάλογα με την περίοδο επαναφοράς.
Ακραίες Θαλάσσιες Στάθμες (ESLs) - Μελλοντικές Προβλέψεις
Oι Ακραίες Θαλάσσιες Στάθμες (ESLs) προβλέπεται να αυξηθούν κατά τη διάρκεια του αιώνα. Σύμφωνα με το μέτριο σενάριο εκπομπών RCP4.5, η τιμή της ESL₁₀₀ (με περίοδο επαναφοράς μία φορά ανά 100 έτη) στη Σαντορίνη και την Κω προβλέπεται να αυξηθεί κατά 0.11 έως 0.58 m σε σχέση με το ESL₁₀₀ της περιόδου αναφοράς (~0.90 m). Αντίστοιχα, υπό το σενάριο υψηλών εκπομπών RCP8.5, η αύξηση της ESL₁₀₀ αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερη, κυμαινόμενη μεταξύ 0.18 και 0.79 m. Οι ESLs παρατηρείται ότι θα ελέγχονται όλο και περισσότερο από το σενάριο εκπομπών, καθώς αυξάνονται πιο απότομα για το σενάριο RCP8.5 σε σχέση με το RCP4.5. Όσον αφορά τις συνεισφορές των διαφόρων συνιστωσών ESL και τη χρονική εξέλιξή τους, φαίνεται ότι αν και η επεισοδιακή ανύψωση ηCE λόγω μετεωρολογικής παλίρροιας και κυματικής ανύψωσης είναι η κυρίαρχη συνιστώσα, η κυριαρχία της μειώνεται στο μέλλον, καθώς μεταβάλλεται ελάχιστα με το χρόνο σε σύγκριση με την επιταχυνόμενη σχετική άνοδο της θαλάσσιας στάθμης RSLR.
Παράδειγμα προβλέψεων για την Κω. (a) Χρονική εξέλιξη της σχετικής ανόδου της θαλάσσιας στάθμης (RSLR) για 2 σενάρια εκπομπών. (b) Χρονική εξέλιξη της Ακραίας Θαλάσσιας Στάθμης (ESL) και της επεισοδιακής ανύψωσης (ηCE) λόγω μετεωρολογικής παλίρροιας και κυματικής ανύψωσης, για 2 διαφορετικές περιόδους επαναφοράς (Tr) και για το σενάριο RCP8.5.
Εκτιμήθηκε η εξέλιξη των περιόδων επαναφοράς των ESLs μέσα στον 21ο αιώνα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι περίοδοι επαναφοράς φαινομένων ESLs με συγκεκριμένα μεγέθη θα μειωθούν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Για τη Σαντορίνη, το ESL₁₀₀ της περιόδου αναφοράς θα εμφανίζεται το 2050 κάθε περίπου 28 (RCP4.5) και 11 έτη (RCP8.5) αντίστοιχα ενώ για την Κω, θα εμφανίζεται το 2050 κάθε περίπου 23 (RCP4.5) και 14 έτη (RCP8.5) αντίστοιχα. Μέχρι το 2100, το φαινόμενο αυτό θα συμβαίνει πολλές φορές ετησίως.
Παράδειγμα προβλέψεων για την Κω. (a) Χρονική εξέλιξη της Ακραίας Θαλάσσιας Στάθμης (ESL) για διαφορετικά σενάρια και περιόδους επαναφοράς και (b) χρονική εξέλιξη των αντίστοιχων περιόδων επαναφοράς.
Μετεωρολογικές παράμετροι – Tάσεις 20ετίας 2003-2023
Σαντορίνη
Εξετάζοντας τους μηνιαίους μέσους της τελευταίας διαθέσιμης 20ετίας των δεδομένων ERA5 δε φαίνεται κάποια σημαντική διαφοροποίηση στις μετωρολογικές παραμέτρους (θερμοκρασία, υγρασία/dew point, νεφοκάλυψη και βροχόπτωση). Για όλη την εξεταζόμενη περίοδο, η μέση μηνιαία θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 10 – 26 °C, ενώ ο μέσος μηνιαίος δείκτης υγρασίας (dew point) κυμαίνεται μεταξύ 5 – 21°C, με τις μεγαλύτερες τιμές να εμφανίζονται την καλοκαιρινή και χειμερινή περίοδο αντίστοιχα. Ομοίως, οι τιμές νεφοκάλυψης και βροχόπτωσης είναι μεγαλύτερες τη χειμερινή περίοδο λαμβάνοντας ανώτερες τιμές κοντά στο 0.6 και 0.1 – 0.2 mm, αντίστοιχα. Μικρές διαφοροποιήσεις στους μέσους μηνιαίους μέσους βροχόπτωσης καταγράφονται για τους χειμερινούς μήνες Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου για τα έτη 2006, 2010, 2012, 2018, 2019 και 2021 όπου καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες τιμές βροχόπτωσης (0.3 – 0.4 mm), ενώ δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις αναφορικά με τη νεφοκάλυψη. Aναφορικά με την κυματική φόρτιση, φαίνεται πως οι μέσες τιμές σημαντικού ύψους κύματος (Hs) κυμαίνονται μεταξύ 0.5 – 2 m, ενώ η μέση περίοδος των κυματισμών (Tm) μεταξύ 3.5 – 6 s. Η κυματική κατεύθυνση στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι προερχόμενη από το Β και ΒΔ τομέα (270° – 360°), ενώ η μέση μηνιαία ανεμολογική ταχύτητα κατά τη χειμερινή περίοδο κυμαίνεται μεταξύ 3 -7 m/s
Κως
Εξετάζοντας τους μηνιαίους μέσους της τελευταίας διαθέσιμης 20ετίας (ERA5) δε φαίνεται κάποια σημαντική διαφοροποίηση στις μετωρολογικές παραμέτρους (θερμοκρασία, υγρασία/dew point, νεφοκάλυψη και βροχόπτωση). Πιο συγκεκριμένα, για όλη την εξεταζόμενη περίοδο, η μέση μηνιαία θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 10 - 26 °C, ενώ ο μέσος μηνιαίος δείκτης υγρασίας (dew point) κυμαίνεται μεταξύ 5 -21 °C, με τις μεγαλύτερες τιμές να εμφανίζονται την καλοκαιρινή και χειμερινή περίοδο αντίστοιχα. Ομοίως, οι τιμές νεφοκάλυψης και βροχόπτωσης είναι μεγαλύτερες τη χειμερινή περίοδο λαμβάνοντας ανώτερες τιμές κοντά στο 0.6 και 0.2 – 0.4 mm, αντίστοιχα. Μικρές διαφοροποιήσεις στους μέσους μηνιαίους μέσους βροχόπτωσης καταγράφονται για τους χειμερινούς μήνες Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου για τα έτη 2002, 2009, 2011 και 2021 όπου καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες τιμές βροχόπτωσης (0.3 – 0.4 mm), ενώ δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις αναφορικά με τη νεφοκάλυψη. Αναφορικά με τη μεταβλητότητα των κυματικών παραμέτρων , το σημαντικό ύψος κύματος λαμβάνει μέγιστες μέσες μηνιαίες τιμές κατά το μήνα Φεβρουάριο (κοντά στο 1.5 m), ενώ οι μεγαλύτερη τιμή καταγράφηκε κατά τον Φεβρουάριο του 2015 (2.1 m). Γενικά, κατά τη χειμερινή περίοδο η ανεμολογική ταχύτητα κυμαίνεται μεταξύ 4-8 m/s, ενώ τα κυματικά ύψη λαμβάνουν τιμές μεταξύ 0.8 – 1.5 m. Τέλος, η μέση μηνιαία κυματική κατεύθυνση είναι πάντα από το Β και ΒΔ τομέα (270° – 360°), με ορισμένες εξαιρέσεις που απαντώνται κατά την ανοιξιάτικη περίοδο (μήνες Μάρτιο ως Μάιο), όπου η επικρατούσα ανεμολογική κατεύθυνση είναι από το Δ τομέα (225°).
Μετεωρολογικές παράμετροι – Μελλοντικές Προβλέψεις
Σαντορίνη
Συγκρίνοντας τις θερμοκρασιακές προβλέψεις για τα έτη 2050 και 2100 υπό τα σενάρια εκπομπών RCP 4.5 και RCP 8.5 της βάσης δεδομένων CORDEX (3ωρο χρονικό βήμα), παρουσιάζονται σημαντικές διαφοροποιήσεις. Υπό το σενάριο RCP 4.5, αναμένεται μια γενικότερη αυξητική τάση η οποία κυμαίνεται μεταξύ 2 - 4°C, ενώ ξεχωρίζουν ορισμένες «ακραίες» προβλέψεις όπου αύξηση της θερμοκρασίας ως και 12 °C για ορισμένες μέρες του Ιανουάριου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως οι μήνες Ιανουάριος, Μάρτιος και Αύγουστος του έτους 2050, αναμένεται να είναι θερμότεροι συγκριτικά με το έτος 2100, σύμφωνα με τα δεδομένα της βάσης. Υπό το σενάριο RCP 8.5 η γενικότερη θερμοκρασιακή αύξηση είναι μεγαλύτερη και κυμαίνεται μεταξύ 3-7°C. Για το σενάριο αυτό, η θερμοκρασία προβλέπεται να είναι υψηλότερη για όλους τους μήνες κατά τη διάρκεια του έτους 2100. Για αυτό το έτος οι προβλέψεις είναι αισθητά πιο αυξημένες (κατά 2-4°C) συγκριτκά με τις προβλέψεις για το έτος 2050. Οι προβλέψεις δείχνουν σημαντική αύξηση της βροχόπτωσης (κοντά στα 0.5 kg m-2 s-1) υπό το σενάριο RCP 4.5 για τα έτη 2050 και 2100. Υπό το ίδιο σενάριο, παρουσιάζονται αυξητικές τάσεις στη βροχόπτωση για τη χειμερινή και φθινοπωρινή περίοδο. Εξετάζοντας τις προβλέψεις υπό το σενάριο RCP 8.5, ανιχνεύονται αυξητικές τάσεις για τους μήνες Φεβρουάριο, Απρίλιο, Οκτώβριο και Νοέμβριο για το έτος 2100. Αντίστοιχα, για το έτος 2050, αυξητικές τάσεις ανιχνεύονται τους μήνες Φεβρουάριο, Ιούνιο και Δεκέμβριο.
Kως
Για το σενάριο RCP 4.5, προβλέπεται αύξηση της θερμοκρασίας ως και 10 °C (κατά το μήνα Ιανουάριο), αν και η γενικότερη αυξητική τάση κυμαίνεται μεταξύ 2-3 °C. Επίσης, το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου του 2022 φαίνεται να είναι θερμότερο κατά 2-3°C, συγκριτικά με τα μελλοντικά εξεταζόμενα έτη. Κατά το σενάριο RCP 8.5 τα δεδομένα δείχνουν μια γενικότερη θερμοκρασιακή αύξηση που κυμαίνεται ως επί των πλείστων μεταξύ 3-5 °C. Το έτος 2050 φαίνεται να είναι θερμότερο κατά 2-3°C για την καλοκαιρινή/φθινοπωρινή περίοδο Ιουνίου-Οκτωβρίου, καθώς και για τους μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο, ενώ για τους υπόλοιπους μήνες παρατηρούνται μικρότερες θερμοκρασιακές αυξήσεις. Το έτος 2100 είναι θερμότερο από τα εξεαζόμενα έτη, ενώ η προβλεπόμενη θερμοκρασία είναι ως επί των πλείστων υψηλότερη κατά 4-6°C συγκριτικά με το έτος 2022. Δηλαδή, σχεδόν διπλάσια αύξηση συγκριτικά με αυτή που καταγράφεται για το έτος 2050. Εξετάζοντας τις προβλέψεις για τη μελλοντική εξέλιξη της βροχόπτωσης συγκριτικά με το έτος 2022, φαίνεται πως η βροχόπτωση δεν αναμένεται να επηρεαστεί σημαντικά μιας και λάμβάνει παρόμοιες τιμές καθόλη τη διάρκεια του έτους. Για το σενάριο RCP 4.5 προβλέπονται μικρές ανοδικές τάσεις στη βροχόπτωση για τους μήνες Ιούνιο – Σεπτέμβριο, κάτι το οποίο όμως δεν ανιχνεύεται όταν εξετάζεται το σενάριο RCP 8.5. Αύξηση στη βροχόπτωση παρουσιάζεται για τους μήνες Απρίλιο και Νοέμβριο για το έτος 2100, ανεξαρτήτως σεναρίου, ενώ θα πρέπει να αναφερθεί πως το έτος 2022 καταγράφηκε ένα σημαντικό επεισόδιο βροχής που έφτασε τα 3.0 kg/m2s και πρόκειται για μεμονωμένο επεισόδιο.
